Οι Μπιτζηλαιάδες της Κωμιακής Νάξου (;Έρευνα Ν. Ι. Λεβογιάννης)

Το σόϊ των Μπιτζηλαιάδω αποτελείται από δύο παρακλάδια και ένα τρίτο-μικρότερο που προήλθε από αλλαγή του επιθέτου του. Τα παρακλάδια αυτά είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο και δεν είχαν συγγένεια μεταξύ τους.
        Το πρώτο και παλαιότερο παρακλάδι είναι το Αΐβαλιώτικο, του οποίου ο γενάρχης ήρθε απ’ τοι Αϊβαλί της Μικράς Ασίας.
Το δεύτερο παρακλάδι είναι το Κρητικό, του οποίου ο γενάρχης ήρθε από την Κρήτη εξ αιτίας κάποιας βεντέτας, κάποιου εγκλήματος «καμιά διαολιά ήκαμενε και ήφυενε από κει».
Το τρίτο παρακλάδι, προήλθε από αλλαγή επιθέτου. Ο γενάρχης του λεγόταν Μπέκος και άλλαξε το επίθετό του σε Μπιτζηλαίος. Στο παρακλάδι αυτό ανήκουν οι Λιαρμάκηδοι-Μπιτζηλαίοι.


        Α. Οι Αϊβαλιώτες Μπιτζηλαίοι
        Το αρχικό σόι των Μπιτζηλαιάδω ήταν Αϊβαλιώτες και ξεχωρίζει στα παρακλάδια:
1) οι Ξιδάδες (οι Βιτζηλαίοι της Χώρας και ίσως της Πάρου),
2) οι Κατζιλιεράδες,
3) οι Στεφάνηδοι (Στεφάνακaς, Στεβανοβασίλης, Στεφανονικόλας κ.λπ.),
4) οι Μπακιράδες (Μπακιρομιχάλης, Μπαρικοβασίλης, Μπακιροστελιανός, Μπακιροϊάννης κ.λπ.),
5) οι Πυργάδες-Τζαμπουνάρηδες (Τζαμπουναροστελιανός κ.α.). Οι Πυργοϊιαννάδες (ο Λίας, ο Πυργοϊιαννοβασίλης, ο Πυργομάρκος, ο Πυργοέργης [Τζαμπουνάρηδες]).
  Β. Οι Κρητικοί Μπιτζηλαιάδες
        Γενάρχης των Κρητικών Μπιτζηλαιάδω είναι ο Έρο Μάρκος. «Ο έρο Μάρκος ήρθενε α’ την Κρήτη εξόριστος κι ελέουντανε Μπιτζηλάκης. Εδούλεβγενε στην αρχή υπερέτης σε βοσκούς, υστερνά επαντρεύτηνε κι ήλαξενε το επίθετό του και το’ καμενε Μπιτζηλαίου. Ο έρο Μάρκος με το έρο Κορρέ και το έρο Σουσούνη επήραν τσι τόποι του Κανά. Ο Κανάς ήτονε τσιφλίκι. Ευτός ήκαμεν το μαξούλι. Οι Μάρκουδοι κάμαν ποταμό τσι Μπιτζηλαιάδες. Ένας απ’ τσι Μάρκουδοι ο Βασίλειος Μάρκου Μπιτζηλαίος ήταν αγωνιστής του 1821 και πήρε παράσημο από τον βασιλιά Όθωνα»
 ο γενάρχης των Κρητικών Μπιτζηλαίων παντρεύτηκε στην Κωμιακή και απέκτησε τέσσερις γιους: τον Γιώργη, τον βασίλη (έρο-βασίλη), τον Σταμάτη, τον Γιάννη (Μαρκοϊάννη)

1) ο Έργης είναι ο γενάρχης του παρακλαδιού των Κυριακούληδων (από το όνομα της γυναίκας του Κυριακούλας) και των  Αντωνάδων. Παιδιά του Γιώργη ήταν ο Μάρκος (Κυριακομάρκος, ο Αντώνης (Κυριακαντώνης) κ.α. Η μάνα του δασκάλου Μανδηλαρά ήταν από αυτό το παρακλάδι και την έλεγαν Κυριακή και ήταν αδελφή του πατέρα του Αντωνοέργη.
2) ο Έρο Βασίλης είναι ο γενάρχης του παρακλαδιού των Εροβασιλάδω και των Βασιλικάδων. Απόγονοί του ήταν ο Μάρκος, ο Γιάννης, ο Στεφανάκης, ο Γιώργης (Βασιλοέργης), ο Δημήτρης (Βασιλοδημήτρης), ο Μαρκοϊάννης, ο Βασίλης του Μάρκου, ο Βασιλικαντώνης που ήταν δισέγγονός του.
3) ο Σταμάτης είναι ο γενάρχης του παρακλαδιού των  Σταματάδω. Απόγονοί του είναι ο Σταματομάρκος, ο Σταματοϊιάννης, ο Στάης του Σταματάκη, ο Σταματοκωσταντής, ο Μπιστολάκης, ο Εργάκης, ένας Γιάννης που έφυγε στην Αμερική κ.α.
4) ο Μαρκοϊιάννης είναι ο γενάρχης του παρακλαδιού των Μαρκοϊιαννάδω. Απόγονοί του ήταν ο Μάρκος, ο Βασίλης( Μαρκοϊιαννοβασίλης), ο Έργης (Μαρκοϊιαννοέργης στον Απόλλωνα), ο Κωσταντής ( Μαρκοϊιαννοκωσταντής που σκοτώθηκεν στον πόλεμο του 1897). .

Γ. Οι Λιαρμάκηδες- Μπέκουδοι
Αρχικό επίθετό τους ήταν Μπέκος και κάποια εποχή το άλλαξαν σε Μπιτζηλαίος. Υπάρχει τοπωνύμιο «στου Μπέκου την παϊδα» μια τοποθεσία στην περιοχή της Αμυγδαλιάς στους πρόποδες του λόφου Τρυπητός από τη βόρεια πλευρά του.

«Οι Μπιτζηλαιάδες ήταν μεγάλο σόι, η καλύτερη γενιά του χωριού. Ήτονε ομορφαθρώποι όλοι και χορευταράδες. Δεν υπάρχαν σ’ ευτό το σόι κλέφτες, ήτανε αψηλοί και γαλανομάτες».

Στο Άσπρο χωριό της Πάρου που υπάγεται στην πρώην κοινότητα Λευκών όλοι σχεδόν οι κάτοικοι είναι Βιτζηλαίοι και, όπως οι ίδιοι λένε από παράδοση, κατάγονται από την Κωμιακή.
(πηγές: Γεωργίου Ιω. Κορρές (Δημητραροέργης κ.α.)

Υποσημείωση

Όποιος Βιτζηλαίος θέλει,  μπορεί να στείλει συμπληρώσεις για το σόϊ του, φωτογραφίες και ό,τι άλλες πληροφορίες έχει. Να τις στείλει στο mail  prevejohn@yahoo.gr  και στη συνέχεια θα τις επεξεργαζόμαστε και θα τις εντάσσουμε στο γενεαλογικό δέντρο.